ความรู้ทั่วไป

กรมสรรพาวุธทหารบก

ประวัติ

ความเป็นมาของ กรมสรรพาวุธทหารบก น่าจะเริ่มมาจากความจำเป็นที่กองทัพจะต้องจัดหาอาวุธปืนมาไว้ประจำการ เป็นหลักจะเห็นได้ว่า อาวุธปืนมีบทบาทต่อการรบมากขึ้นเรื่อย ๆ จนในที่สุดอาวุธประเภท หอก ดาบ ก็หมดประโยชน์ในสงครามสมัยใหม่ลงในตอนต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ในสมัยอยุธยา หรือก่อนนั้น ทางการจะให้ความสำคัญในการเกณฑ์รวบรวมกำลังคนเป็นหลัก การหาอาวุธและอาหารเป็นเรื่องที่ทหารแต่ละคนไปจัดหาเอาตามถนัด กิจการสรรพาวุธถ้าจะมีก็เป็นเพียงที่เก็บเท่านั้น

หลักฐานเก่าที่สุดเกี่ยวกับหน่วยงานสรรพาวุธ ตราขึ้นในสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ มีตำแหน่งราชการที่น่าสนใจ เช่น หมื่นทนายเลือกปืน เป็นต้น ซึ่งยืนยันว่าเราให้ความสำคัญกับปืนมานาน และถึงกับมีกองทหารอาสาชาวโปรตุเกสมาเป็น หน่วยนักแม่นปืนประจำกองทัพ เมื่อสมัยนั้นมีการรบพุ่งอยู่บ่อย ๆ ทางการจึงผูกขาดการซื้อปืนและดินปืน เพื่อสะสมไว้ใช้ และได้ตั้งหน่วยงานที่เกี่ยวกับการ ผลิตและรักษาปืนด้วย เช่น กรมรักษาตึกดิน และกองตำดิน เป็นต้น พระราชบัญญัติอาวุธปืนที่เก่าที่สุดเห็นจะเป็นหลังรัชกาล สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ระบุชัดเจนว่าราษฎรต้องขออนุญาตจึงจะมีปืนได้ และนายบ้านหรือผู้ใหญ่จะต้องจดขนาดรูปพรรณ หรือตอก ตราให้ชัดเจนเสียก่อนด้วย จากข้อความข้างต้นเป็นที่แน่ใจได้ว่า การทหารสมัยใหม่นั้นรัฐบาลจะต้องเป็นผู้จัดหาอาวุธให้แก่ทหาร จะต้องมีซ่อมบำรุง ผลิตกระสุน ผลิตดินปืนให้มากพอ ขนาดของกองทัพเมื่อมีพระราชบัญญัติเกณฑ์ทหารก็ใหญ่ขึ้น จึงเป็นความจำเป็นอยู่เองที่จะต้องจัดตั้งกรมสรรพาวุธ เดิมก่อนสมัยรัชกาลที่ 5 หน่วยดูแลอาวุธเรียกว่า กรมพระแสง ต่อมาทรงโปรดให้ตั้งกรมยุทธนาธิการขึ้น ทำหน้าที่วางแผน จัดซื้อ จัดสร้างอาวุธปืน เพื่อให้ทันต่อการพัฒนากองทัพให้ทันสมัย ในปี พ.ศ. 2445 จึงเปลี่ยนเป็นกรมสรรพาวุธ โดยมี พ.อ.พระยาสโมสรสรรพากร เป็นเจ้ากรมท่านแรก

ที่ตั้ง

กรมสรรพาวุธทหารบก เลขที่ 53 ถนนทหาร แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร 10300